batı roma 476 yılında tarihe karışırken doğu roma 1453 yılına kadar ayakta kalmıştır. bunda doğu roma'nın büyük stratejisinin etkisi büyüktür. bu stratejide önemli taktikler ise şunlardır: evlilikler yoluyla siyasi nüfuz elde etmek, komşuları birbirine düşürmek, paralı askeri birlikler kurmak, sahil şeritlerine hisarlar inşa etmek ve işleyen bir vergi sistemine sahip olmaktır.